-
1 sœkja
(sœki, sótta, sóttr), v.1) to seek (hann ætlar at s. sér kirkjuvið ok siglir þegar á haf); þangat sœkir þik engi, no one will seek thee thither; s. heilræði ok traust at e-m, to seek good counsel and help from one; s. um liðveizlu við e-n, to call on one for support;2) to go to fetch (B. átti erendi yfir fjörð at s. skjöldu sína ok vápn); s. e-t í e-n stað or til e-s staðar, to go to a place to fetch a thing (s. grös upp í hlíð, vatn til lœkjar);3) to visit, come to (enn aldna jötun ek sótta); s. e-n heim, to come to see one, visit one in his home; s. þing, to attend or frequent á þing; s. e-n at liðveizlu, um liðveizlu, to call on one for support;4) to attack, assail (s. e-n með vápnum; þessir munu s. oss með eldi); s. e-n heim, to fall upon one in his house (Gunnar sóttu heim þeir höfðingjar, er …);5) to catch, overtake (nú fiðr hann geldingaflokk ok fær eigi sótt);6) to overcome, master (munu þeir mik aldri fá sótt, meðan ek kem boganum við); to carry, take (eigi mun eyin sótt verða);7) to pursue; þeir sækja ferðina knáliga, they push on doughtily; s. fast róðrinn (sundit), to pull (swim) hard;8) to prosecute, in a lawsuit (s. e-n sökum, s. e-n til fullra laga); sótti K. til lands at Móeiðarhváli, K. laid claim to the land at M.; s. sök, mál, to carry on a suit; skalt þú s. þær sakir báðar, both these suits thou shall take up; s. mál til laga, to follow up a suit at law;9) to pass over (býðr þeim at s. fjallit norðr í bygð); var áin all-ill at s., the river was very bad to cross;10) absol. to proceed, go, advance (þeir stíga af hestunum ok sœkja upp á hólinn); er hann sótti langt austr, when he had advanced far eastward; s. á fund e-s, to go to see one; s. at, s. á, to attack (s. á borg); to urge the matter, insist (Þ. sótti á því meirr, en G. fór undan); s. eptir e-m, to pursue (Egill sótti þá eptir þeim); s. fram, to advance, go forward, in battle (E. sótti þá fram ok hjó til beggja handa); s. til e-s staðar, to frequent a place (til Túnsbergs sóttu mjök kaupmenn);11) refl., sœkjast, to advance, of a work in hand (en er á leið vetrinn, sóttist mjök borgargørðin); to be passed, of a road or distance; nú er meir en hálf-sótt, more than half-way; sóttist þeim seint skip þeira Hrúts, they were slow in boarding Hrut’s ship; þeir ætla, at þeim muni illa s. at vinna oss, they think it will be a hard struggle to master us; recipr., to seek one another sœkjast sér um líkir, birds of a feather flock together; to attack one another, fight (þeir nafnar sóttust lengi). -
2 RÁÐ
n.1) counsel, advice;H. bað hann ráð á leggja, H. asked his advice;leggja e-t til ráðs með e-m, to advise one;bera ráð sín saman, to consult together;hafa ráð e-s, to follow one’s advice (þá væri hann vitr, ef hann hefði yður ráð);fara fram ráðum e-s, to act upon one’s advice (skaltu mínum ráðum fram fara);eiga ráð við e-n, to take counsel with one (átti jarl þá ráð við menn sína);gøra ráð fyrir e-u, to expect, look out for a thing;leita ráða við e-n, to seek counsel from one (leitar jarl ráða við lenda menn);gefa ráð til, to give one a counsel (hann gaf þatr ráð til, at);2) expedient, means (hitta, kunna ráð til e-s);sjá mun ek ráð til þess, I can see help for that;3) resolved action, plan;gøra ráð sitt, to form a plan;gøra e-t at ráði, to resolve (var þetta at ráði gørt);taka til ráðs, til ráða, to adopt a plan (hvat skulu vit nú til ráða taka);4) wise counsel, what is advisable;Illugi kvað þat ekki ráð, I said it was not advisable;vera til ráðs, til ráða, to be advisable;hvat er nú til ráða, what is now to be done?verða at ráði, to succeed, to turn out well (varð allt at ráði, þat er hann réð mönnum);5) consent, will, wish, agreement (var sú gjöf gör með ráði konungs);at ráði frænda hernnar, with the consent of her kinsmen;6) authority, command (vöru öll ráð af honum tekin);bera e-n ráðum, to overrule one;koma ráði við e-n, to be able to control (ek kem trautt ráði við hann);7) state of life, condition, lot (vilda ek bróðir, at þú bœttir ráð þitt ok bœðir þér konu);heim skaltu fara ok una vel við ráð þitt, and be content with thy lot;breyttu þau faðir hans ok móðir ráði sínu ok fóru útan, they broke up their household and left Iceland;8) marriage, match (unn frænda þínum góðs ráðs);ek réð ráði hennar fyrri, I chose a husband for her before;9) councillor (annat várt hit œzta ráð);10) council (konungrinn ok hans ráð).* * *n. [Dan. raad; Old Engl. reed; Germ. rath], ‘rede’ counsel, advice; leggja ráð á, e-t, Nj. 4; hvat leggr Njáll til ráðs? 72; hvat þykki þér ráð? 23, Fas. ii. 510; stundum var hann á tali við þá menn er ráða hans þurftu, kunni hann til alls góð ráð at leggja, þvíat hann var forvitri, Eg. 4; göra ráð sitt, to form a plan, Nj. 5, 21; Njáll gékk í brott einn saman ok hugsaði ráðit, 98; ek skal leggja ráðin til, segir Valgarðr, 166; ekki er þat mitt ráð, Nj. 23; var þetta at ráði gört, resolved, Ld. 70; þar til er biskup görir annat ráð fyrir, Vm. 113; göra ráð fyrir e-u, to expect, Nj. 261; eiga ráð við e-n, to take counsel with one, 127; leita ráða, Edda 26.2. plur. a settled plan, foresight; með ráðum ok kappi, Nj. 79, Eg. 257; köld ráð, Ld. 284; nú skulu vér fara at ráðum við þá, Eg. 582; annat hvárt með styrk eða ráðum, Ld. 178; vörn mun verða engi, ef vér förum ráðum at, Fms. ii. 11; ef þeir hefði meirum ráðum fram farit, vii. 318:—a planning, bana-ráð, fjör-ráð, land-ráð, áljóts-ráð, q. v.; þat eru ráð, ef …, Grág. ii. 127; frændr Óttars kenndu ráðin Sigurði konungi, Fms. vii. 230.3. wise, true councel, what is advisable; varð allt at ráði ( turned to good ends) þat er hann ráð mönnum, Nj. 30; lizt mér nú hitt ráð, at …, 82; ok er eigi ráð at hafa færi, 94; oss mun ekki haustlaugt ráð at fara til Noregs, Eg. 263; mun eigi þat ná ráð at þér hverfit aptr, Boll. 348; ekki er ráð nema í tíma, sé tekit, a saying; Illugi kvað þat ekki ráð, Ísl. ii. 247; ok er nú ráð at gjalda féit ( high time), Fms. vi. 248; þat er nú ráð, at leggja at landi ok ganga upp, 260; andi ráðs ( wisdom) ok styrktar, 686 B. 13.4. consent, will, agreement, wish: sú gjöf var gör með ráði konungs, Eg. 35; með mínu ráði, 737; án ráði e-s, Nj. 38, Fms. xi. 111, Grág. i. 334; at ráði frænda hennar, 164; hón skaut til ráða föður síns, 331; fjarri mun þat þínn ráði, Nj. 80; með ráði hinna vitrustu manna, 88, Ld. 232; hann nam land at ráði Skallagríms, Landn. 59, Grág. i. 232; við ráð frænda síns nokkors, 307; ef maðr kyssir konu á laun ok at ráði hennar, 337; eigi á at ljá … nema allra ráð fylgi, 437; fyrir ráð skaparfa síns, 202; at sínn ráði, willingly, of one’s own accord, ii. 91.II. denoting action:1. household affairs, management, business, usually in plur.; hann hafði selt í hendr öll ráð syni sínum, Eg. 22; er Þórólfr var eigi heima, hafði Þorgils þá þar ráð, 53; hón var at ráðum með syni sínum, höfðu þau rausnar-bú mikit, 478; Rútr fékk henni öll ráð í hendr fyrir innan stokk, Nj. 11; þeirrar einnar konu ætla ek at fé at sú ræni þik hvárki fé né ráðum, Ld. 14; engi ráð skalt þú taka af mér, ok fara hvergi fyrr en ek vil, Ísl. ii. 205, Bs. i. 819; telja hann af ráðunum fjárins ella, Grág. i. 202; en ef hón veit at bóndi hennar mundi eigi ljá vilja, þá á hón eigi ráð, then she has no right to do it, 382; bera e-n ráðum, (cp. taka ráðin af e-m, to overrule), Nj. 198; hón tók við fé ok ráðum eptir föður sinn, Fs. 126.2. a state of life, condition; vilda ek bróðir, at þú bættir ráð þitt ok bæðir þér konu, Nj. 2; rausnar ráð, Þorf. Karl. 364; breyttu þau faðir hans ok móðir ráði sínu ( they broke up the household) ok fóru útan, Bs. i. 152; ráða-breytni (q.v), change, Þorf. Karl. 370; er þér sá til at staðfesta ráð þitt ok kvangask, Grett. 5 new Ed.; heim skaltu fara, ok una vel við ráð þitt, Nj. 11; ok fór yðvart ráð þá betr fram, 198; áljótr mikill er um ráð konunnar, Ld. 30; þar sem þér hafit allt ráð várt í hendi, 174; kippa undan þeirri stóð er áðr hélt mest upp ráði hennar, Glúm. 341: sómasamligt ráð, Fs. 21; segja at þar liggi honum við náliga allt ráð ok líf, Fms. xi. 101; nema vér kynnim þeim allt várt ráð, 655 xi. 3; at þú þegir skjótt ok fle prir ekki um mitt ráð, Fas. ii. 507; Vali sagði gott frá hans ráði, Band. 4: þú hefir mikit at ráði, 12; hann sagði þá henni hvat títt var um ráð Elisabeth, 625. 85; Jóseph varðveitti ráð Máriu festar-konu sinnar hreinliga, Post.; kona hét Þórdís, et léttari skyldi verða, ok horfði ráð hennar heldr seinliga, ok til mikils háska, Bs. i. 195; gör svá vel ok unn frænda þínum góðs ráðs, a good match, Ld. 198.3. marriage; láta þat standa fyrir ráðum, Nj. 23; lýkr svá með þeim at ráðin skyldi takask, ok skyldi boð vera at hálfs-mánaðar fresti at Mosfelli, 99; þau ráð tókusk ok fékk Þórðr Ísríðar, Fb. ii. 251; en ef þá takask ráðin eigi. Grág. (Kb.) ii. 32; engi latti ok tókusk ráðin. Fas. ii. 347; hón er kvenna friðust ok með miklu fé, þvi ráði mun ok þér í hendr koma, Fs. 21; ráð hefi ek hugat fyrir þér, þú skalt biðja Kolfinnu, 88; ráð þau skyldu takask at öðru sunni, Eg. 26; þar er Ásgerðr frændkona þin, þar vilda ek hafa fullting þitt at ek næða því ráði 331; hann á dóttur er Ólöf heitir, þar þætti mér vaxa þinn heiðr ef þú fengir þat ráð, Fas. ii. 433; þá vóru skil ð ráð þeirra Sigriðar Stórráðu, Fms. x. 219; þá, reiddisk drottning mjök … engi ráð vil ek við hann eiga, 285; þat it göfugliga ráð, 324; lézt Sigvaldi nú kominn til ráða við Ástríði, xi. 104; eigi skal faðir neyða dóttur sina til ráða, Grág. i. 307; gipta honum dóttur þina er hann þess ráðs maklegr, Glúm. 360: biskup rauf þau ráð öll sem hann vissi at úlögum ráðin vera, Bs. i. 107.4. in a pers. sense, a counsellor, a council, Stj. 510; annat várt hit æðsta ráð, Fms. vi. 59; er konungr var á tali við ráð sitt, ix. 279: a senate, þat köllu vér ráð, er lögmaðr ok ráðsmenn sitja á málum manna ok skipa, N. G. L. ii. 244; konungrinn ok hans ráð, Bs. i. 719; konungs ráð, the king’s council, 758; Dixin ok öll hennar ráð, D. and all the queen’s councils, Fb. i. 92.B. COMPDS: ráðsandi, ráðabið, ráðabreytni, ráðabrot, ráðafar, ráðafátt, ráðagörð, ráðagerðarmaðr, ráðagörstr, ráðahagr, ráðakensl, ráðakona, ráðskona, ráðakostr, ráðalauss, ráðaleitan, ráðamaðr, ráðsmaðr, ráðsmannsdæmi, ráðsmennska, ráðanautr, raðaneyti, ráðarúm, ráðaskortr, ráðaskot, ráðastofnan, ráðaætlan.
См. также в других словарях:
Good — • The moral good (bonum honestum) consists in the due ordering of free action or conduct according to the norm of reason, the highest faculty, to which it is to conform Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Good Good … Catholic encyclopedia
One Life to Live minor families — For related performers, see List of One Life to Live characters. Though the American soap opera One Life to Live has focused predominantly on the families of Victoria Lord, Asa Buchanan and Dorian Cramer Lord, many other families have played a… … Wikipedia
Jesus and Messianic prophecy — Christians commonly believe that many verses of the Hebrew Bible are prophecies of the Messiah and that these were fulfilled in the life of Jesus, with the rest to be fulfilled by his Second Coming. (A minority, called Full Preterists, believe… … Wikipedia
Mergers and acquisitions — Merger redirects here. For other uses, see Merge (disambiguation). For other uses of acquisition , see Acquisition (disambiguation). Accountancy Key concepts Accountant · Accounting period · Bookkeeping · Cash and accrual basis … Wikipedia
Beliefs and practices of Jehovah's Witnesses — The beliefs and practices of Jehovah s Witnesses are based on the Bible teachings of its founder, Charles Taze Russell and his successors, Joseph Franklin Rutherford and Nathan Homer Knorr. Since about 1976 they have also been based on decisions… … Wikipedia
Law, Crime, and Law Enforcement — ▪ 2006 Introduction Trials of former heads of state, U.S. Supreme Court rulings on eminent domain and the death penalty, and high profile cases against former executives of large corporations were leading legal and criminal issues in 2005.… … Universalium
Computers and Information Systems — ▪ 2009 Introduction Smartphone: The New Computer. The market for the smartphone in reality a handheld computer for Web browsing, e mail, music, and video that was integrated with a cellular telephone continued to grow in 2008. According to… … Universalium
Characters in A Song of Ice and Fire — Contents 1 Amory Lorch 2 Areo Hotah 3 Arys Oakheart 4 … Wikipedia
Jehovah's Witnesses and congregational discipline — Part of a series on Jehovah s Witnesses Overview … Wikipedia
Iran and weapons of mass destruction — This article is about Iran and weapons of mass destruction. For Iran s nuclear power program, see Nuclear program of Iran. Weapons of mass destruction … Wikipedia
Christian views on poverty and wealth — Jesus casting out the money changers from the Temple by Giotto, 14th century Since the inception of Christianity, there have been a variety of Christian attitudes towards materialism and wealth. John Cobb, Jr. argues that the economism that rules … Wikipedia
